Với vẻ ngoài thấp bé và đứng đắn, nhiều người từng nói rằng Masood Azhar không phù hợp với việc đào tạo để trở thành phần tử thánh chiến. Nhưng trên thực tế, y đã tạo ra một cái bóng khá rộng trong thế giới của những kẻ khủng bố. Sau cuộc tấn công tại Pulwama hôm 14-2 khiến 49 binh sĩ bán quân sự Ấn Độ thiệt mạng, Azhar vẫn đang tiếp tục xây dựng nhóm khủng bố Jaish-e-Mohammed (JeM) ở Pakistan.

Người Hồi giáo Ấn Độ giữ bức ảnh của Masood Azhar khi họ hô to khẩu hiệu chống Pakistan trong cuộc biểu tình ở Mumbai hôm 15-2.   Ảnh: AFP

Chủ mưu hàng loạt vụ khủng bố

Azhar từng bị Ấn Độ bỏ tù trong 5 năm. Y cùng hai đối tượng khác được thả từ một nhà tù Ấn Độ vào năm 1999 để đổi lấy 155 người trên chuyến bay 814 của hãng India Airlines mà một tổ chức cực đoan hoạt động trên lãnh thổ Pakistan bắt cóc và đưa tới Kandahar (Afghanistan) do Taliban nắm quyền lúc đó.

Azhar lập ra JeM vào năm 2000. Nhóm này chủ trương tách vùng Kashmir khỏi Ấn Độ. JeM từng thực hiện vụ ám sát Tổng thống Pakistan (tướng Pervez Musharraf) vào năm 2003, chủ mưu vụ tấn công Quốc hội Ấn Độ và bắt tay song song với cả Al-Qaeda và Osama bin Laden trong một số dự án khủng bố. Khác xa với việc trả giá cho tội ác của mình, các nguồn tin tình báo cho biết Azhar đã xây dựng một pháo đài thực sự ở thị trấn Bahawalpur, bổ sung vào những cơ sở hạ tầng mà JeM đã xây dựng tại đây. Năm 2009, cổng thông tin McClatchy của Mỹ đã đưa một phóng viên đến khu phức hợp rộng mênh mông của JeM, được bao quanh bởi một bức tường gạch và bùn cao, bao gồm một bể bơi lát gạch, chuồng ngựa và thậm chí là một đài phun nước trang trí.

Được Pakistan bảo vệ?

Trong những năm gần đây, JeM đã bị buộc tội chủ mưu một loạt các cuộc tấn công tại hai bang Jammu và Kashmir của Ấn Độ và cũng như thực hiện cuộc tấn công ở Pathankot. JeM đã nhận trách nhiệm thực hiện cuộc tấn công ở Pulwama hôm 14-2, nhưng Azhar vẫn tự do. Y dường như nhận được sự bảo trợ từ chính phủ ở Islamabad. Trong khi đó, theo các nguồn tin, Trung Quốc, mặc dù đã chấp nhận lệnh cấm đối với JeM hơn một thập kỷ trước, vẫn phủ quyết mọi nỗ lực đưa Azhar vào danh sách những kẻ khủng bố của HĐBA LHQ dù Ấn Độ, Mỹ, Pháp và Anh đã nhiều lần cố gắng. Nếu Azhar bị liệt vào danh sách khủng bố, y sẽ phải đối mặt với lệnh cấm đi lại trên toàn cầu và bị đóng băng tài sản.

Được đào tạo ở đâu?

Chi tiết về cuộc đời của Azhar chỉ được biết đến sau lời thú tội của y khi bị các nhà chức trách ở Jammu và Kashmir thẩm vấn sau khi bị bắt vào năm 1994.

Sinh ra ở Bahawalpur vào ngày 10-7-1968, có cha là hiệu trưởng của một trường học chính phủ, Azhar được gửi đến học tại một trường Hồi giáo đóng tại nhà thờ Hồi giáo Binori ở thành phố Karachi. Đây được coi là trường đào tạo Thánh chiến quốc tế vào thời điểm đó. Bạn cùng học với y là những sinh viên đến từ Bangladesh, Sudan và các nước Arab khác.

Sau khi  tốt nghiệp năm 1989, Azhar sau đó tham gia nhóm Harkat-ul-Mujahideen, nhưng vì có vóc dáng kém cỏi, y không thể hoàn thành 40 ngày huấn luyện bắt buộc, nên được đưa vào làm việc cho tạp chí hàng tháng của nhóm khủng bố Sada-e-Mujahid. Trong những năm sau đó, khi lực lượng phiến quân phát triển mạnh mẽ ở Jammu và Kashmir, Azhar được giao nhiệm vụ sáp nhập hai nhóm  Harkat-ul-Jihad Islami (HuJI) và Harkat-ul-Mujahideen thành Harkat-ul-Ansar (HuA). Trong chuyến đi đến Thung lũng Kashmir để gặp lãnh đạo của các nhóm này vào tháng 1-1994, Azhar bị lực lượng an ninh Ấn Độ bắt giữ. Trong những năm ngồi tù, Azhar tiếp tục cực đoan hóa các tù nhân. Khi chỉ huy HuA, Sajjad Afghani, cố gắng giúp Azhar trốn khỏi nhà tù, kế hoạch đã thất bại và Afghani bị giết, vì Azhar không thể vừa vặn để thoát khỏi đường hầm mà chúng đã đào ra khỏi nhà tù Kot Balwal.

Vào tháng 12-1999, khi Azhar và những kẻ khủng bố khác được bàn giao để đổi lấy các con tin, ít ai tưởng tượng rằng một người đàn ông được thả để đổi lấy con tin sẽ trở thành mối đe dọa ghê gớm sau  2 thập kỷ.

AN BÌNH